آموزش رسم الخط لری پاپریک (ڤانوم نهاڌن تورهؽل لوری پاپریک) درس ششم: یای_مجهول: ؽ icirc; ابتدا یک مثال: در فارسی از لحاظ تلفظ، هیچ فرقی بین شیر( جانور درنده) و شیر( مایع لبنی) وجود ندارد ولی در لری تلفظ این دو با هم متفاوت است. در حقیقت در لری همانند انگلیسی دو نوع ای داریم یکی ای بلند مثل ای فارسی و یکی ldquo;ایrdquo; کوتاه ولی در فارسی فقط یک نوع ldquo;ایrdquo; داریم.در انگلیسی نیز دو نوع صدای ای داریم که مثل لری را معنی را عوض می کنند. leave ( با صدای ای بلند) یعنی ترک کردن، گذاشتن ولی live با صدای ای کوتاه یعنی زندگی کردن. hill (با صدای ای کوتاه) یعنی تپه ولی heel با صدای بلند یعنی پاشنه و انبوهی از مثال های دیگر.ای کوتاه را اصطلاحا یاء مجهول می گویند که در فارسی معاصر وجود ندارد. در خط لوریتین برای ای بلند( همانند ای در فارسی ) کاراکتر i تعریف شده است ولی ای کوتاه یا همان یاء مجهول را با icirc; نشان می دهیم ودرخط پاپریک این ای کوتاه را با نشانگر <<ؽ>> نشان می دهیم. i صدای ای بلند <<ی>> icirc; ای کوتاه، یاء مجهول <<ؽ>> حالا : scaron;ir شیر(با رسم الخط پاپریک): یعنی شیر(مایع لبنی با تلفظ ای بلند دقیقا مثل فارسی) scaron;icirc;r شؽر(با رسم الخط پاپریک):یعنی شیر( جانور درنده با ای کوتاه) چند مثال دیگر: sicirc; سیاه سؽ: سیاه si عدد سی_ برای dicirc;r: دیر دؽر:دور dir: دور hicirc;l: شیار شخم، خط شخم، خط هؽل: شیارشخم،خط شخم،خط تور_هؽل: الفبا،رسم الخط hil: زرد روشن، در برخی گویش ها: قهوهای روشن هیل: زرد روشن liz: موسیر وحشی لیز: موسیروحشی لؽز: آرامش،آسایش licirc;z: آسایش،آرامش bicirc;: بدونه بؽ:بدون مؽرٱ: شوهر زؽنٱ: زن واژگان زیادی در شاخه های زبانی زبان لری، ای کوتاه (<<ؽ>>) را درخود دارند اما در لری مینجایی و نواحی بختیاری نشین استان لرستان مخصوصا طوایف میوند تعداد واژگانی که این ldquo;ایrdquo; کوتاه را دارند بسیار بیشتر است. گرچه مقایسه نوع تلفظ واژگان لری از زبان کهنسالان با نوع تلفظ همان واژه گان از زبان جوانان نشان می دهدکه گرایش تلفظ ای کوتاه در واژگانی که این نوع ldquo;icirc;rdquo; <<ؽ>> را دارند به سمت <<ی>> بلند در حال گرایش است. برای مثال کهنسالان واژه لری<< bicirc;l بؽل >> را با ldquo;ای icirc; ؽrdquo; تلفظ می کنند امایک سری جوانان همین واژه راrdquo; بیلbilrdquo; تلفظ می کنند. یا کهنسالان واژه لریrdquo; bicirc;ďońg بؽ ڌونڳrdquo; به معنی سکوت را باrdquo; icirc; ؽrdquo;تلفظ می کنند و جوانان باrdquo; ی i rdquo; تلفظ می کنند و مثال های بسیاری بیشتری ازاین نوع وجود دارد که مجال پرداختن به همه ی آنان وجود ندارد. این به علت اثرگذاری زبان معیار بر لری است به عبارت دیگر خیلی از نسل جوان لر واژگان لری را با آواهای فارسی تلفظ می کنند واین اولین شکل از اثرگذاری یک زبان بر زبان دیگر است. دو نکته نگارشی ۱_ می نشانه استمراری در لری_خرم_آبادی را بصورت<< مؽ>> بنویسید زیرا با صدای یاء مجهول است: مؽ گوت: می گفت مؽ پورسم: می پرسم مؽ شؽڤنم: به هم می زنم مؽ تیچنٱ: پراکنداه می کند, از هم می پاشد مؽ سونٱ: می خرد مؽ سونٱن: می خرند مؽ هٱنی/ مؽ ڤٱنی: می خواندی ۲_ الف استمراری در لری_بختیاری صدای شوا دارد پس آن را با کاراکتر <<اْ>> می نویسیم: اْپورسوم: می پرسم اْشوناٛ: پرتاب می کند اْجۊری: پیدا می کنی ولی با ای استمراری شوا ندارد: ایپورسوم ایشوناٛ ایجۊری
ای ,لری ,کوتاه ,تلفظ ,صدای ,مؽ ,ای کوتاه ,می کنند ,ای بلند ,با صدای ,را با ,ldquo ایrdquo کوتاه
درباره این سایت